Rủi ro có hệ thống và không có hệ thống

Rủi ro có hệ thống là loại rủi ro tác động đến toàn bộ hoặc hầu hết các tài sản. Vì thế người ta còn gọi nó là rủi ro thị trường. Như đã thấy, sự bấp bênh của các điều kiện kinh tế chung như việc giảm GDP, tăng lãi suất tiền vay, tăng tốc độ lạm phát…là những rủi ro có hệ thống. Những điều kiện này tác động đến hầu hết các doanh nghiệp.

Rủi ro không có hệ thống là loại rủi ro chỉ tác động đến 1 tài sản hoặc một nhóm nhỏ các tài sản, nghĩa là loại rủi ro này chỉ liên quan tới từng doanh nghiệp cụ thể nào đó. Vì thế người ta còn gọi là rủi ro đơn nhất hay rủi ro cho một tài sản cụ thể. Chẳng hạn, sự bãi công của công nhân thuộc doanh nghiệp A, đôi khi nó cũng có ảnh hưởng chút ít đến một vài doanh nghiệp khác đang có một số hợp đồng mua bán với doanh nghiệp này. Các doanh nghiệp không có liên quan tới doanh nghiệp A thì hoàn toàn không bị tác động.

Đa dạng hóa và rủi ro có hệ thống;
Rủi ro có hệ thống không thể loại trừ bằng cách đạ dạng hóa, bởi vì theo định nghĩa, rủi ro có hệ thống tác động đến tất cả các loại tài sản khác nhau. Vì lẽ đó, dù ta có tới bao nhiêu loại tài sản khác nhau trong một danh mục đầu tư đi nữa thì cũng không lại trừ rủi ro có hệ thống. Vì vậy, trên thực tế, khái niệm "rủi ro có hệ thống" và "không thể đa dạng hóa" có thể sử dụng thay thế cho nhau.

Rủi ro có hệ thống và hệ số Beta
- Nguyên lý của rủi ro có hệ thống
Rủi ro không có hệ thống có thể bị loại trừ thông qua việc đa dạng hóa. Ngược lại, chúng ta không thể loại trừ được rủi ro có hệ thống bằng cách đa dạng hóa.
Nguyên lý của rủi ro có hệ thống đã chỉ ra rằng: phần thưởng trao cho việc chịu đựng rủi ro chỉ phụ thuộc vào rủi ro có hệ thống của khoản đầu tư. Rủi ro không có hệ thống có thể loại trừ thông qua việc đa dạng hóa mà không cần có chi phí, vì vậy sẽ không có phần thưởng cho loại rủi ro này. Hay nói một cách khác, thị trường sẽ không đền bù cho loại rủi ro không cần thiết phải sinh ra.
Nguyên lý của rủi ro có hệ thống khẳng định: doanh lợi dự kiến cho một tài sản chỉ phụ thuộc vào rủi ro có hệ thống. Nghĩa là, chỉ riêng rủi ro có hệ thống là loại rủi ro có liên quan đến việc quyết định mức doanh lợi dự kiến và mức bù đắp rủi ro của một tài sản.
More